Nafarroako herritarren eta Foru Komunitateko gizarte sarearen hamar bat ordezkarik larrialdi klimatikoarekin lotutako hainbat alderdiri buruzko kezkak helarazi dizkiote gaur, asteartea, Nafarroako Parlamentuari, eta ‘Nafarroa bizigarriago baten alde ‘manifestua irakurri dute. Bertan, erakunde publikoei, enpresei eta gizarte eragileei “planetarekin dugun harremana berrasmatzeko determinazioa eta ausardia” eskatu diete, eta “herritar kontziente, informatu, konprometitu eta parte hartzaile baten” erronkan inplikatzea ere eskaini dute, “Ganbera honetan erakutsi dugun bezala”.
Klimaren Astearen esparruan, eta Nafarroan klima-aldaketara egokitzeko neurrien eta ekintzen LIFE NAdapta proiektu europarraren amaiera dela eta, Edurne Arkotxa, Patxi Irigarai, Txus Macías, Nati Gómez, Iñaki Lavilla, Javier Ugarte, June Laspeñas, Ana Ramallal, Manuel Cires eta Paula Valeriok ordezkatutako herritarren ahotsek gogoeta horiek Nafarroako Parlamentura eraman dituzte, eta Unai Hualde Ganberako presidenteak berak egin die harrera, zeinek halaber eztabaida moderatu duen.
Era berean, José María Aierdi Nafarroako Gobernuko Landa Garapen eta Ingurumen kontseilariak ‘Nafarroa bizigarriago baten alde’ manifestua jaso du herritarren ordezkarien eskutik. Leire Ruiz Nafarroako hiriburuko Gurutze Plazako Institutuko ikasleak irakurri du manifestua ekitaldiaren amaieran.
“Arduragabekeria litzateke ebidentzia zientifikoari muzin egitea”
Manifestu horren arabera, “arduragabekeria litzateke kontuan ez hartzea klima-inpaktuak gero eta trinkoagoak eta ohikoagoak direla eta izango direla ohartarazten digun ebidentzia zientifikoa” eta erakundeei eskatzen die, errealitate horren aurrean, “finantzaketa egonkorrarekin, zeharkako politika publikoekin, berrikuntza teknologikoarekin, etengabeko prestakuntzarekin, nazioarteko aliantzekin eta, batez ere, herritarren inplikazio aktiboarekin bultza dezatela”.
Aldez aurretik, herritarren ordezkariak Legebiltzarreko tribunara igotzen joan dira, hainbat arlotako esperientziak, gogoetak eta proposamenak azaltzeko, esaterako tokiko ekintza klimatikoa, uraren kudeaketa, uholdeen prebentzioa edo basoen kudeaketa, energia-komunitateak, nekazaritza birsortzailea, abeltzaintza estentsiboa edo elikagaien kontsumo arduratsua, hirigintza jasangarria edo hiri-berroneratzea, klima-inpaktua osasunean eta gazteek klima-aldaketara egokitzeko etorkizuneko politiketan izan behar duten protagonismoa.
Hala, esku hartze hauen partaideen artean nabarmentzekoak izan dira honakoen testigantzak: Patxi Irigarai Auritzeko abeltzain gaztearena; Txus Macías, Atarrabiako erretiratuarena, zeinek hainbat uholde zuzenean jasan dituen; Iñaki Lavilla, Iturrama auzoan energia-komunitate bat sortzen parte hartu duenarena; Javier Ugarte, Antsoainen bere etxebizitza-blokearen birgaitze energetikoaren sustatzailea dena; June Laspeñas eta Ana Ramallal Ermitagaña Institutuko ikasleena, zeinek gazteriari buruzko euren ikuspegia eman duten; edo Manuel Cires medikuarena, zeinek klima-aldaketek herritarren osasunean duten eraginari buruzko bere ikuspegia azaldu duen.
Klimaren Astea eta LIFE NAdapta ekitaldia
2025eko Nafarroako Klimaren Astean hogei bat erakunde publiko eta pribatuk hartu dute parte, eta bihar, asteazkena, Zizur Nagusiko kultur etxean Klimaren eta Energiaren aldeko Alkatetzen Itunaren III. Jardunaldia ospatuko da. Bertan, hainbat udalek tokiko ekintzaren esparruan inspiragarri izan daitezkeen ekimen eta esperientzia arrakastatsuak partekatuko dituzte.
Era berean, aste honetako programaren jarduera ugarien artean, urriaren 24an, ostirala, NAdapta proiektuaren emaitzak aurkezteko azken ekitaldia egingo da Baluarten. Bertan, klima-aldaketara egokitzeko 37 programa teknikoren eta 53 ekintzaren berri emango da. 15,6 milioi euroko aurrekontuarekin – EBren LIFE programak % 60an finantzatuta –azken zortzi urteotan Foru Erkidegoan garatu izan direnena.
Nafarroako Gobernuko Ingurumen Zuzendaritza Nagusiak koordinatuta, proiektu honetan, NUPek, Orekan, INTIA, Nasuvinsa eta Nilsa sozietate publikoek eta Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institutuak (NOPLOI) ere parte hartu dute.
