Manuel Torres Martínez (1938-2020) enpresaria, M. Torres Diseños Industriales enpresaren sortzailea, 2025eko Nafarroako Urrezko Domina emateko proposatu dute, hil ondoren. Saria emateko proposamena aurkezteaz arduratu den epaimahaiak gehiengoz gomendatu du aitortza hori Torresi ematea, “bere benetako borondate berritzailearen, lanerako bokazioaren eta enplegu teknologikoa sortzeko eta nazioartekotzeko duen ikuspegi apartaren” aitorpen gisa, hautagaitza hau proposatu duen erakundearen, ASPACE Garun Paralisiaren Arretarako Elkartearen, deskribapenaren arabera.
Saria abenduaren 3an emango zaio enpresaburuaren familiari, Maria Chivite Navascués Lehendakaria buru izango duen ekitaldi solemne batean, zein Nafarroako Eguna dela eta ospatuko den, Kultura, Kirol eta Turismo Departamentuko Klaustroa Isabelinoan.
Manuel Torres buru duen enpresa-taldeak lidergo-posizio nabarmena du aeronautikaren, eolikoaren edo material konposatuen sektoreetan, eta hainbat administrazio publikorekin lankidetzan aritu da, esaterako Europako Batzordearekin (I+Gko Esparru Programaren bidez), Nafarroako Gobernuarekin edo Garapen Teknologikorako eta Berrikuntzarako Zentroarekin (CDTI).
Nafarroako Urrezko Domina Erkidegoko sari nagusia da, Foru Gobernuak urtero ematen duena, herritar guztien araberako ikuspegitik jarrera eredugarriak, pertsonalak zein kolektiboak, aintzatesteko. Azken batean, gizartearen balio demokratikoei egindako ekarpena, ekintza solidarioen sustapena eta herritarren alde eginiko lana nabarmendu nahi ditu.
Era berean, sariak gizarte justuago eta solidarioago bat eratzen saiatuko diren ibilbideak goraipatu nahi ditu, hainbat jarduera arlotatik, esaterako kultura, gizarte-eremua, genero-parekotasuna, emakumeen gizarte-ekarpena, hezkuntzaren sustapena, osasuna, ingurumena, gizarte-aurrerapena, Nafarroaren irudia atzerrian bultzatzea edo, aurtengo kasuan bezala, enpresa esparrua.
Foru Komunitateko Administrazioko hainbat arlotako arduradunek osatzen dute epaimahaia, eta hiru hautagaitza proposa diezazkioke Nafarroako Gobernuari, Urrezko Domina emateko aurkeztu diren guztien artetik. Oraingo honetan, jaso diren bederatzi hautagaitzen artean, epaimahaiak gehiengoz erabaki du Manuel Torres Martínez aitortzen duen hautagaitza soilik igotzea, eta, beraz, aurreikusten da hurrengo gobernu saioan sari hori enpresaburuari ematea, hil ondoren.
Saria 11982an hasi zen banatzen, eta hainbat pertsona garrantzitsu saritu izan ditu, esaterako Juan Pablo II. a Aita Santua, José Miguel Barandiarán paleontologoa, Jorge Oteiza eskultorea, edo Miguel Induráin txirrindularia, bai eta Medicus Mundi, ANFAS, Nafarroako Kalte Zerebralen Elkartea, NUP, Atletiko Osasuna Kluba edo UNED bezalako erakunde eta elkarteak ere. Joan den 2024an, Mario Gaviria soziologoa izan zen esleitutako hautagaitza, halaber hil ondoren.
Manuel Torres Martínezen profila
Edizio honetako saridunak, Manuel Torres Martínezek, Aljucerren (Murtzia) jaio zen 1938an, MTorres Diseños Industriales enpresa sortu zuen 1975ean Torres de Elorzen (Nafarroa), automatizazio industrialeko sistemak garatzeko. Urte gutxiren buruan, bere sistemak hirurogeita hamar herrialde baino gehiagotara esportatzea lortu zuen, eta MTorres paperaren eta ‘converting’aren (papera eta plastikoa bezalako materialak azken produktu bihurtzen dituen industria) sektoreetarako makineriaren merkatuko nazioarteko enpresa liderretako bat bihurtu zen.
Hurrengo hamarkadetan, MTorres enpresak hedatzen jarraitu zuen, 1997an Fuente Alamon (Murtzia) MTorres Ingeniería de Procesos, edo 2000. urtean Santa Anan (Kalifornia) MTorres USA Inc irekiz. Horrez gain, Europa, Amerika eta Asiarako euskarri komertzial eta teknikoko sei zentro ireki ziren.
Bestalde, energia garbiaren merkatuan duen garrantzia ere nabarmentzen da, besteak beste, MTorres Desarrollos Energéticos (parke eolikoak sustatu eta ustiatzeko) edo MTorres Ólvega Industrial (sorgailu eolikoak ekoizteko lantegia Soriako herrian) enpresak sortuz.
MTorres taldeko enpresek, gainera, aktiboki parte hartu dute Airbus modelo guztiak fabrikatzeko eta mihiztatzeko hainbat sistema diseinatzen eta hornitzen, batez ere Espainiako Illescas, Getafe, Tablada eta Cadizeko zentroetarako, baina baita Nordenham, Hanburgo eta Stade ere nazioarteko esparruan. Taldeak beste programa batzuetan ere laguntzen du, esaterako EurofighterTyphoon-en edo hainbat Boeing modeloren programetan. Hori dela eta, sektore aeronautikoaren barruan egiturazko zatiak fabrikatzeko sistemen nazioarteko ingeniaritza handiena izatera heldu da.
Esperientzia luze honengatik, Manuel Torresek hainbat errekonozimendu jaso zituen bere enpresa ibilbidean zehar, esaterako Ibilbide Berritzailearen Sari Nazionala 2015ean, Berrikuntza Teknologikoaren Saria 2007an edo Espainiako Industria Ingeniaritzaren Sari Nazionala berrikuntza teknologikoaren modalitatean 2006an.
Foru Komunitatean, bestalde, enpresaburuak Karlos III. a Noblearen Gurutzea jaso zuen 2016an, baita Nafarroako Merkataritza Ganberak 2009an emandako Enpresa Ibilbidearen Saria ere.
Arlo sozialean, enpresaburua MTorres Fundazioko patroia izan zen, eta hainbat erakunderekin lankidetzan aritu da proiektuetan, esaterako ANAIF Elkartearekin (neurodibertsitate funtzionala duten gazteentzako arreta), Crece con Dabadá (TEA duten pertsonentzako laguntza), Minbiziaren aurkako Espainiako Elkartearekin edo Ayuda Contenedores Elkartearekin (garapen bidean dauden herrialdeekin lankidetzara bideratua).
Sortu zuen eta buru izan zuen industria-taldeak 650 pertsona baino gehiagori eskaintzen die lana gaur egun, eta horietatik % 80 goi mailako prestakuntza duten teknikariak dira. Halaber, bere diru sarreren % 10, I+G+B proiektuak garatzeko erabiltzen da.
