2026an, txertoen inguruko inbertsioa handituko da (% 5) 29,5 milioi euroko partida batekin. Kopuru horri beste 5 milioi gehitu behar zaizkio gripearen aurkako txertoak erosteko. Hona hemen 2026rako berrikuntzak eta hobekuntzak: kukutxeztularen aurkako babesa indartzea nerabeen artean; Arnas Birus Sintzitialaren (ABS) aurkako txertaketa hastea arriskuan dauden helduentzat; txertatze tetrabalentea meningitisaren aurka, eta zoster herpesaren txertoa 65 eta 75 urtera zabaltzea.
Baheketak: Jaioberrien baheketa-programa zabaltzea aurreikusten da, 2026. urtearen amaieran 32 gaixotasunetara iritsi arte; horretara milioi bat euro inguru bideratuko dira. Halaber, helduen baheketa-neurriak indartuko dira, zerbixeko lagina norberak hartzea txertatuz, bularreko baheketa 48 urteko emakumeetara zabalduz eta patologia ez-onkologikoan baheketa egiteko eta arrisku kardiobaskularra eta giltzurrun-arriskua prebenitzeko proiektu pilotu bat abiaraziz. “Gaixotasunari aurrea hartzen diogu txertaketa-egutegia zabalduz eta morbimortalitate handia eragiten duten patologien diagnostiko goiztiarrak ahalbidetzen dituzten baheketa berriekin”.
One Health ikuspegia kontuan hartuta Osasun Itunean konprometitutako neurriak txertatu dira; horien artean, 2,5 milioi euroko partida dago hondakin-uren kontrol epidemiologikoak egiteko, mendekotasuna eragiten duten substantzia berrien zaintza eta alerta goiztiarra, elikagaietan patogenoak identifikatzea, eta bakterio-erresistentzien ebaluazioa. Horrez gain, beste zuzkidura batzuk daude, hala nola ingurumenak osasunean duen eragina ebaluatzeko zuzkidura.
Sailaren beste lehentasunetako bat adikzioak prebenitzea eta jokabide osasungarriak sustatzea da, 11,2 milioi euro bideratzen baititu lanbide-sare egituratu baten barruan. Berritasun gisa, aipatzekoa da substantziadun eta substantziarik gabeko adikzioen egoerari buruzko inkesta berria. Alkohola, tabakoa edo kalamua bezalako substantzien kontsumoa aztertzeaz gain, Lehendakariak gidatutako sail anitzeko estrategia bat lantzen ari dira, osasun publikoko arazo bati aurre egiteko, hau da, adingabeetan pantailen gehiegizko erabilerak eta erabilera okerrak dakarren arazoari.
Sailak, halaber, sentsibilizazioa eta zabalkundea bultzatuko ditu, norberaren osasunarekiko sentikorrak diren herritarren inguruan, eta 650.000 euro bideratuko ditu gripearen aurkako txertaketa, sexu-transmisiozko infekzioen prebentzio, kanabisa, tabakoa eta bapeatzaileak kontsumitzearen arriskuak, kerik gabeko guneak, pantailen gehiegizko erabilera eta abarren inguruko kanpainetara.
Beste foku nagusietako bat Osasun Mentala da; eremu horretan, Osakidetzak 1.600 profesional baino gehiago ditu Osasun Mentaleko Sarean soilik —Lehen Mailako Arretari loturik lan egiten dute— eta 350 profesional baino gehiago Ospitaleko Osasun Mentaleko Unitatean. Esparru horretan, ongizate emozionala zaintzeaz gain, Osakidetzako profesionalekin (psikologo sanitarioak) eta FEDEAFESen eskutik, Sailak, talde profesionalen eskutik, osasun mentaleko sistemaren inguruko hausnarketa eta eguneratze prozesu bati ekiten dio. Ildo horretan, gazteen osasun mentaleko asistentzia-egiturak indartzeko eta lantalde horien lanaren ondorioen ondoren planteamendu orokor bat egiteko konpromisoa nabarmendu behar da, lurraldean banatutako kasu konplexuetarako eta eguneko ospitaleetarako TCA Ospitalizazio Espezializatuko Unitate bat ezartzea balioesteko.
“Bizi-kalitatea da gure obsesioa”, esan du sailburuak. Ildo horretan, esan du Zainketa Aringarrien Kontseilua martxan jarri dela, eta lanean ari direla Patologia Kroniko Konplexuaren eta Zainketa Aringarri Pediatrikoen Euskadiko Sare Integrala (HaurSare) garatzeko, kolektibo horri 24/7 kalitatezko arreta bermatzeko sareak. Era berean, azaldu duenez, “ia milioi bat euro gehitu ditugu zainketa aringarri onkologikoei buruzko Europako proiektu baterako, pazienteekin parte hartzen dute bertan (Biosistemak Osasun Ikerketa Institutuaren bidez), bi alderditan: etxeko arretan aurrera egitea eta erabaki partekatuak hartzeko prozesuan laguntzea.
Osasun-sistema publikoa, Osakidetza, hazi egin da Sailarekin batera jardunez (% 4,06), eta 4.276 milioi euro kudeatuko ditu, hau da, Euskadin osasunera bideratutako aurrekontu osoaren % 80 baino gehiago. Osakidetzak ekintza-motor bat du, hain zuzen ere, bere profesionalak. Euskadin dagoen entitaterik handiena da, 47.000 profesionalekin; beraz, nabarmentzekoa da “Langileentzako” partida. Osakidetzaren aurrekontuaren % 65 (2.764 milioi euro), profesionalen plantilla osatzeko erabiltzen da.“Gure sistema profesionalekin sendotzen dugu“. 2025ean plantilla finkatzeko egindako ahaleginak jarraipena izango du 2026an, eta 2023., 2024. eta 2025. urteei dagozkien EEPak deituko dira, 4.500 plaza baino gehiago eskainiz. Era berean, beste EEP bat deituko da betetzeak zailak diren plazak betetzeko. Hori guztia EEP eredu berri baten arabera, Legebiltzarrak berak eskatu zuen eta sindikatuekin adostu zen bezala, eta sistema eraldatzeko laguntza-profil berriak eta beharrezkoak txertatuz.
Plantilla indartzeaz gain, 2026an azpiegiturak eta ekipamenduak modernizatzera bideratutako ahalegina nabarmentzen da. Zehazki, Osakidetzak 202 milioi euroko inbertsioak egingo ditu, 2025ean baino % 23 gehiago. Igoera horrek argi erakusten du modernizazioaren aldeko apustu irmoa egin dela, bai azpiegituretan, bai ekipamendu teknologikoan, bai digitalizazioan, eragin zuzena izanik asistentziaren kalitatean, jasangarritasunean eta ekitatean, betiere Osasun Itunean ezarritako ildotik.
Esparru horretan, Osasuneko sailburu Alberto Martínezek iragarri du 2026 izango dela 2025-2032 Azpiegitura Sanitarioen Plan berri baten abiapuntua eta erreferentzia —1.500 milioi euro baino gehiago bideratuko dira—, eta plan horrek Euskadi osoko egungo eta etorkizuneko beharrei erantzuten diela, herritarrengan zuzeneko eragina izango duten jarduketekin, eta osasun-zentro eta ospitale berriak proiektatuz.
